Alt Solunum Yolları Akciğer, Trakea, Bronşlar ve Alveoller

Solumun sisteminde bir önceki makalemizde alt solunum yollarını herkesin anlayacağı şekilde anlatmıştık. Bu makalemizde ise alt solunum yollarının bütün bölümlerini ayrıntılı olarak resimleri ile birlikte anlatacağız.

Alt Solunum Yollarının Bölümleri Nelerdir?

Alt solum yolları toplam 5 bölümden oluşmaktadır. Bunlar üstten alta doğru sırasıyla;

  • 1- Soluk borusu : Latincesi trakea,
  • 2- Bronşlar
  • 3- Bronşioller,
  • 4- Hava Kesecikleri : Alveoller olarak da ifade edilir.
  • 5- Akciğerlerden oluşmaktadır.

Not: Soluk borusu kimi kaynaklarda üst solunum yolu kanalı olarak sayılmış olabilir. Ancak trakea alt solunumda yer almaktadır. Ancak sınavda bir öğretmenin algısı farklı olabilir. Bunun için gerekirse öğretmeninize sorarak tereddütleri gidermenizde yarar vardır.

Akciğer Nerededir Resimli?

Akciğerler yukarıda da resimden göreceğiniz gibi, göğüs boşluğu içinde yer alır.

İnsan bedeninde iki akciğer bulunmaktadır. Biri sağ tarafta, diğeri ise dol tarafta. Akciğerin vücut içindeki konumu mediastenin her iki yanıdır. Kalp bu organın tam ortasında yer alır.

  • Sağdaki akciğer 3 loba, soldaki akciğer ise 2 loba bölünmüştür.
  • Akciğerlerin etrafı bir zar ile kaplıdır. Bu zarın ismi visseral plevradır.
  • Ayrıca göğüs duvarı partayal plevra isminde ki bir zar ile kaplıdır.
  • Diyafragma kası akciğerlerin hemen altında yer almaktadır.
Plevra Sıvısı Nedir Ne İşe Yarar?

Akciğerler nefes alıp verirken genişler ve daralır. Bu işlem esnasında birbirine sürtünmeyi engellemek için yer alan suya plevra sıvısı denilir.

Akciğer Ne İşe Yarar:

Bu organın bir çok fonksiyonu vardır. Ancak ana vazifesi nefes yolu ile alınan havayı kan dolaşımına aktarmak ve yine kalbin akciğerlere ilettiği karbondioksiti vücuttan atmaktır.

TRAKEA NEDİR VE NEREDE YER ALIR?

  • Trakea soluk boşluğuna verilen bir diğer isimdir. Tıp literatüründe soluk borusuna trakea denilmektedir yani. Boynumuzun içinde gırtlaktan aşağı doğru uzanan borudur bu aslında.
  • Trakea, larenks (gırtlak) ile bronşlar arasında yer almaktadır.
  • Boyu yaklaşık 10 – 12 cm arasındadır. Çapı ise bir buçuk, iki buçuk cm arasında değişir.
  • Trakeanın ön yüzünde 16 – 20 adet hava yolunun açıklığını sağlayan kıkırdak yapı yer alır.
  • Araka yüzünde ise, yiyeceklerin geçişine izin veren, ayrıca öksürük refleksini kontrol eden elastik bağ dokusu ve düz kaslar yer alır.

BRONŞLAR VÜCUDUMUZUN NERESİNDE YER ALIR?

Bronş sözcüğünü genellikle bronşit olma hastalığından hepimiz biliriz. Bronşit hastalığı bu bölgede meydana gelen iltihabi rahatsızlık, enfeksiyondur.

Haliyle vücudumuzun hangi bölgesinde yer aldığını bilmeniz sizler için önem arz etmektedir. Bronşlar soluk borusunun bittiği yerden başlar ve iki ağaç dalı şeklinde sağ ve sol olmak üzere aşağıya doğru uzanır. Sağ bronş sağ akciğere giden yol, sol bronş ise sol akciğere giden yoldur.

Bronş Türleri:

Bronşlar başlı başına bir solunum sisteminin bir bölümünü teşkil etse de bu bölümde kendi içinde birkaç parçaya ayrılır.

  • 1- Lober bronşlar
    Sol ve sağ tarafa doğru iki kol şeklinde uzanır.
  • 2- Lobel bronşların devamı segmental bronşlardır.
  • 3- Segmentallerin devamı ise subsegmental bronş ve bronşiollere ayrılır.

NOT: Bronşları öğrenirken tam bir ağaç dalı gibi düşünmelisiniz. Ağacın ana gövdesi, bu gövdeden açılan ince dallar ve ardından yapraklar.
Ana dal : Bronşların ana gövdesi, sağ ve sol lober bronşlar gövdeden yanlara açılan dallar. Segmentaller ise ince dallar. Subsegmental bronş ve bronşioller ise yapraklar gibidir.

Sol Ana Bronşlar (Lober Bronşlar)

Sol akciğerde iki lob vardır. Sol bronşlarda iki tanedir ve uzanarak akciğerdeki bu iki lob ile bağlanır.

Sağ Bronşlar (Lober Bronşlar):

Sağ akciğerde ise üç lob yer almaktadır. Dolayısı ile bronşların sol tarafında 3 bronş vardır ve uzanarak sol akciğer ile birleşir.
Hem sağda hemde solda akciğerler loblarına uzanan bu kollara lober bronşlar denilmektedir.

Hilus Nedir?

Bronşların aşağıya doğru uzanarak akciğerler ile birleştiğini söylemiştik. Bu birleşmenin olduğu yerde, kan damarların ve sinirlerin giriş çıkış yaptığı bölüme hilus denilir.

Sağlık alanında okuyan bir öğrencinin bu gibi ayrıntıya düşen bölümleri öğrenmeleri şarttır.

Segmental Bronşlar:

Sol ve sağ kanatlardan iki akciğere doğru uzanan bronş kanalları segmental bronşlara ayrılır.

Segmental bronşlar ise daha sonra subsegmental bronş ve bronşiollere ayrılır.

BRONŞİOLLER NEDİR VE NEREDE YER ALIR RESİMLİ?

Bronşlardan sonraki bölüm bronşiollerdir. Bronş kanallarının akciğere uzandığı alanda yer alır.

  • Terminal bronşioller
  • Respiratuar bronşioller

Daha sonra bunlarda kendi içlerinde alveol kanallar ve keselere ayrılır.

ALVEOLLER NEDİR NEREDE YER ALIR RESİMLİ?

  • Alveoller hava kesecikleri demektir. Bronş kanallarının akciğer ile buluştuğu noktada bulunur. Tam bir üzüm salkımı şeklindedir.
  • Uzanan her bir bronş dalında 15 – 20 adet alveol bulunur.
  • Alveoller akciğer organında çok önemli bir vazifeyi görür. Burada gaz değişimi yapılır. Gaz değişiminin olduğu kapiller membran hemen hemen 80 metrekarelik bir alandır.

Soru : Akciğerlerin büzüşmesi (kollapsı) nasıl önlenir?

Akciğerlerin büzüşmesi sürfaktan ile sağlanır. Sürfakna alveollerde üretilir.