YKS Sınavında Sınav Stresini Azaltma ve Yenme Rehberi

Sevgili öğrenciler, kıymetli veliler; YKS Sınavı için önünüzde uzun bir maraton süreci var. Söz konusu bu sınav sürecini yönetmenin ve sınavda yüksek bir başarı elde etmenin yolu öncelikle doğru adımlar ile çalışmak ve sınav stresini doğru yönetmektir. Bu konuda sizlere çok kapsamlı bir araştırma yazısı kaleme aldık ve sınav stresi için kapsamlı bir rehber yazı hazırladık.

NOT: Kıymetli öğrenciler, makalemiz bu sıanv süreci hakkında bir çok detayı da içerdiği için oldukça uzun yazılmıştır. Ancak sabırla okumanız halinde sizler için hayati önem arz eden ipuçlarını öğrenmiş olacaksınız.

Önce Korkunuzun Kaynağını Tanıyalım : YKS - TYT Sınavı Tam Olarak Nedir?

Üniversite giriş sınavında son yapılan düzenlemelerin ardından yeni sınav siteminin adı YKS olarak değiştirildi.

Bildiğiniz gibi daha önceki yıllarda YGS ve LYS’ye giren öğrenciler geçtiğimiz yıl itibariyle ilk kez YKS ile bir yükseköğretim kurumuna yerleştiler.
Açılımı, Yükseköğretim Kurumları Sınavı olan YKS’ye girmek için belli şartlar getirilerek köklü bir değişime gidildi diyebiliriz. Ayrıca YKS ile birlikte karşımıza TYT, AYT ve YDT de farklı kavramlar olarak çıktı.

Şimdi yeni sınav sistemi olan YKS tam olarak nedir ne değildir? gelin hep beraber bir bakalım.

Geçtiğimiz yıllarda ilk oturum olarak yapılan YGS’nin yerine öğrenciler artık TYT adı verilen Temel Yeterlilik Testine girecek ve bu sınavdan 180 ve üzeri puan aldığına kanaat getiren öğrenciler YKS’nin ikinci oturumu olan AYT’ye girme hakkına sahip olacaklar.

Bu yılda öğrenciler, TYT’de sadece 40 adet Türkçe, 40 adette matematik sorularından sorumlu olacaklar. Öğrencilerin lisans düzeyinde bir yükseköğretim kurumuna başvuru yapabilmelerini AYT’den aldıkları puanlar belirleyecek. Ön lisans programlarına yerleşebilmek için ise TYT’den 150 ve üzeri puan almak yeterli. Yabancı Dil Testi olan YDT’ ye girmek için ise öğrencilerin TYT’den 180 ve üzeri puan almaları gerekiyor.

Lisans düzeyinde bir yükseköğretim programına yerleşebilmek için, Temel Yeterlilik Testinden (TYT) alınan puanın %40’ı, Alan Yeterlilik Testi (AYT) ve Yabancı Dil Testinin (YDT)’de %60’ı alınarak öğrencinin toplam puanı hesaplanacak.
Yeni sınav sisteminde yapılan en köklü değişikliklerden biri de TYT’de alınan puanın önümüzdeki yılda da geçerli olması. Yani öğrenciler herhangi bir yere tercih yapmadıkları takdirde TYT’den 200 ve üzeri aldıkları puanları gelecek yılda kullanabilecekler.

YKS Sınavı Ne Zaman Yapılacak?

Üniversite hayali kuran milyonlarca genci ilgilendiren YKS 2019 yılı sınav takvimi YÖK tarafından henüz açıklanmadı. Ancak 2018 YKS takvimine göre bakacak olursak;

YKS’nin ilk oturumu olan TYT’nin Haziran’ın son haftası cumartesi günü sabah saat 10.15,
İkinci oturumu AYT’ninde pazar günü sabah saat 10.15’de yapılacağı tahmin ediliyor.
Yabancı Dil Testi (YDT)’nin ise yine pazar günü öğleden sonra saat 15.45’de yapılacağı bekleniyor.

Öğrencileri Strese Sokan YKS Sınavı Neden Bu Kadar Önemlidir?

Milyonlarca genç gelecekle ilgili kurduğu hayallerin başında üniversite okumak gelmektedir.
Üniversiteye ilk giriş kapısının anahtarı ise YKS sınavında başarılı olmaktan geçer. Gençlerin ileride yapacakları meslekleri belirledikleri ve akademik anlamda hedefledikleri kariyerlere ulaşmalarının ilk adımdır YKS.

Bu nedenle sınava hazırlanan tüm öğrenciler için çok büyük bir öneme sahiptir. Çünkü ancak bu sınavdan başarılı olurlarsa hayallerine kavuşabilmektedirler.

Bununla birlikte ailelerinde YKS’e verdikleri önemde aşikardır. Onlarda evlatlarının geleceklerinde iyi yerlerde görmek isterler ve bunun için çocuklarına maddi ve manevi desteklerini esirgemeyerek yanlarında olurlar.

YKS Sınavının Başka Telafisi Yok mu?

Milyonlarca öğrencinin hayatları için dönüm noktası kabul ettikleri YKS sınavı yılda bir kez uygulanan bir sınavdır. Bu sınava giremeyenler veya sınava girip başarısız olanlar, ancak bir sonraki yıl yapılacak olan YKS’ye girebilirler.
Diyelim ki sınava bir şekilde giremediniz veya istediğiniz okul için yeterli puanı alamadınız. Bu dünyanın sonu değildir. Unutulmamalıdır ki hayatta her şeyin mutlaka bir telafisi olduğu gibi YKS’nin de telafisi vardır.

Burada yapılacak şey, ümitsizliğe düşmeden “vardır bir hayır” diyerek önümüzdeki yıl ki sınavlara daha donanımlı bir şekilde hazırlanmak. Eğer hedeflerinize ulaşmak istiyorsanız tekrar denemekten ve başarısızlıktan asla korkmamalısınız. Siz ne kadar istekli ve kararlı olursanız başarıya o kadar çabuk ulaşırsınız.

Öğrencilerin Sınavda Stres Yaşamasının Sebepleri Nelerdir?

Ülkemizde ne yazık ki birçok sınav türü sık sık değişmekte ve buda hayatlarına yön vermeyi düşünün milyonlarca öğrenciyi derinden etkilemektedir. Sınavlarla ölçülmeye çalışılan bilgi düzeyi, rekabete ve seçmeye dayalı eğitim sistemi ve sınav siteminde yapılan köklü değişiklikler, sınavların ölüm kalım savaşı gibi algılanması ve sınavlara aşırı derecede anlam yüklenmesi gibi durumlar yüksek bir kaygı ve sınav stersini de beraberinde getirmektedir.

Böyle bir durumla karşı karşıya kalan gençler ne yazık ki kendilerini yoğun baskı altında hissederler ve buda sınavdaki başarılarını olumsuz şekilde etkiler.

Öğrencilerin sınav stersi yaşamasının diğer sebeplerine gelirsek;

Aile ve Çevre Baskısı: Aile ve çevre baskısı öğrencilerin sınavda stres yaşamasının en önemli sebepleri arasındadır. Ailenin öğrenciden yüksek beklenti içinde olarak bunu hissettirmesi ve ona sınav ile ilgili sürekli baskı yapması öğrencinin kaygı düzeyini arttırarak sınav stresi yaşamasına neden olur.
Sınava Farklı Anlamlar Yüklemek: Bazı öğrenciler sınavın gelecekteki tüm hayatlarını belirleyeceğine inanır ve bunun için potansiyelinin üstünde hedefler belirler. Bu durumda belirlediği bu hedeflere ulaşmak için yeterince çalışamadığının farkına vararak sınav stersi yaşama başlar. Bu nedenle gerçekçi hedefler yürümek başarıyı daha kolay getirecektir.
Aşırı Mükemmeliyetçi Olma: Her zaman en iyisini en doğrusunu yapmak istemek ve bunun için büyük çaba harcamakta kaygının artmasına neden olan etkenler arasındadır.
Plansız Ders Çalışma: Başarılı olmak için ders çalışmak şarttır. Ancak ders çalışma alışkanlıklarının yanlış bir yöntemle yapılması ve plansız programsız bir şeklide yürünmesi başarısızlığa neden olur. Mola vermeden çalışmak, ders tekrarı etmemek, sürekli aynı dersler üzerinde durmak ve kendini test etmemek gibi durumlarda başarısızlığı getirir. Bu nedenle ders çalışmayı planlı hale getirerek verimli ders çalışma teknikleri ile sınava hazırlanmak gerekir.

Sınav Stresinin Başarıya ve Başarısızlığa Etkileri Nelerdir?

Stres aslında doğal olarak hayatımızı sürdürmemiz gerekli olan bir duygudur. Çünkü vücudumuz, tehlike, belirsizlik ve çeşitli değişiklere karşı hormonel bir tepki verir. Bu nedenle stres sayesinde, hayatta başa çıkmamız gereken birçok şeyin üstesinden gelir ve başarıyı yakalarız.
Stres kısa vadede biz güç verirken, uzun vadede ise önemsediğimiz işleri başarabilmemiz için bizi motive eden bir duygudur.

Ancak aşırı stres kaygı düzeyimizi arttıracağı için önümüze çıkan engelleri aşamaz ve mantıklı kararlar veremeyiz. Bu nedenle stresimizi kontrol altında tutmaya gayret etmeliyiz. Ancak bu şekilde doğal bir hormon olan stres sayesinde başarıya ulaşabiliriz.
Sınav sürecinde de stres bizi başarıya götürebileceği gibi başarısızlığa da götürebilir. Burada önemli olan stres düzeyimizi nasıl kullandığımızdır.

Biraz sınav stresi bizi daha fazla çalışmaya ve planlı programlı olmaya iterek sınav başarımızı arttırabilir. Ancak yoğun bir stres yaşadığımızda ve bunu kaygıya dönüştürdüğümüz de başarımızda dolaysıyla düşecektir.

Sınav Stresinin Belirtileri Nelerdir?

Birçoğumuz gireceğimiz sınavlarda önce ve sınav esnasında biraz gerginlik ve heyecan hissederiz. Bu beklenilen bir duygudur ve kontrol altında tutabildiğimiz ölçüde zararı yoktur. Biraz kaygının olması bizi sınava motive etmek için gereklidir. Ancak sınav kaygımız aşırı ve yoğun olarak hissedilmeye başladığında bazı olumsuz belirtilere yol açarak başarısızlığa neden olabilir.

Peki sınav stresi yaşadığımızı nasıl anlayabiliriz? Stresin insan vücudunda, zihinsel, fizyolojik, davranışsal ve duygusal bazı belirtilerle kendini hissettirir. Bu belirtileri şöyle sıralamak mümkün:

Sınav Stresinin Fizyolojik Belirtileri:

Nefes alıp vermede hızlanma,
Kaslarda gerginlik, karın ağrısı, bulanık görme
Ağız kuruluğu, kalp çarpıntısı,
Terleme, ateş basması, titreme ve üşüme gibi belirtiler sınav stersinin fizyolojik belirtileri arasında sayılabilir.

Stresin Zihinsel Belirtiler:

Sınav sorularını cevaplarken karasızlık ve konuları hatırlamakta güçlük çekmek.
Soru şıkları arasında karasızlık yaşamak.
Dikkatini toplayamamadan kaynaklı soruları okuma ve anlamada güçlük çekmek.
Felaket senaryoları üretmek ve olumsuz düşünceler içinde olmak.
Yapamayacağım, rezil olacağım, başaramayacağım gibi negatif düşünceler arasında sürekli gidip gelme gibi durumlar sınav stresinin zihinsel belirtileridir.

Stresin Duygusal Belirtiler:

Gerginlik, sinirlilik ve karamsarlık hali
Yetiştirememe korkusu, zamanın kısıtlı bulma hata yapma endişesi
Bıkkınlık, umutsuzluk, güvensizlik ve çaresizlik duygusu
Panik hali ile soruları karıştırma ve cevapları kaydırma durumu gibi tüm bu duygusal belirtiler sınav stresinden kaynaklıdır.

Davranışsal Belirtiler:

Kişilerle ve sorularla inatlaşma hali
Aşırı öfke davranışları
Ders çalışmayı bırakma ve sına esnasında soruların tamamını çözmeden sınavı yarım bırakma
Sürekli ders çalışmayı erteleme, okula veya dershaneye gitmek istememe durumlarının yaşanması.
Her şeye bahane bularak sınavdaki başarısızlığını başkalarına yükleme gibi durumlar ise sınav öncesi ve sınav sonrası yaşanabilecek stres kaynaklı davranışsal belirtilerdir.

YKS Sınav Stresi İle Başa Çıkmanın Yolları Nelerdir?

YKS sınavının geleceğiniz için büyük bir öneme sahip olduğu doğrudur. Ancak sağlığınızın her şeyden daha değerli olduğunu asla unutmamalısınız. Bu nedenle sınav kaygınızı azaltmak ve hedeflediğiniz başarıya ulaşmak sadece sizin elinizde. Sınav stresi ile başa çıkmak için vereceğimiz önerileri de dikkate alarak YKS sınavını daha kolay atlatabilirsiniz.

İşte önerilerimiz:

Öncelikle haftalık ve günlük bir çalışma programı hazırlayın. Programlı bir şekilde çalışmak kaygı düzeyinizi azaltacaktır.
Ders çalışırken düzenli bir şekilde ara verin ancak bu molaları uzun tutmayın. Çünkü daha sonra derse motive olmak ve dikkatinizi toplamakta güçlük yaşayabilirsiniz. Bu nedenle molalarınızı da planlayabilirsiniz. Örneğin, her saat başı 10 dakika mola veya iki saatte bir yarım saat mola şeklinde olabilir.
Sınavlara hazırlanırken düzenli bir uyku alışkanlığınızı olması çok önemlidir. Bunun için günde en az 7-8 saat uyumanız hem zihinsel hem de fiziksel yorgunluğunuzu azaltacaktır.
Stresle başa çıkmada doğru ve dengeli beslenmenin önemi büyüktür. Protein ağırlıklı et, süt, yumurta, sebze, bol meyve, kepekli ürünler, baklagiller tüketmeye dikkat edin. Bu arada bol su içmeyi de ihmal etmeyin. Şekerli yiyecekler, kahve çay, sigara gibi maddelerden uzak durmalısınız. Çünkü bu tür maddeler kaygı düzeyinizi artırmaya neden olur.
Kendinizi başkalarıyla kıyaslamaktan vazgeçin ve sadece kendinizi kendinizle karşılaştırarak neler yapabileceğiniz konusunda kararlı olun.
Gereklilik bildiren cümlelerden mümkün olduğunca kaçınarak “bilirimli” cümleler kurmaya gayret edin ve bunları sürekli kendinize telkin edin. Yapabilirim, çözebilirim, başarabilirim gibi.
Pozitif düşüncelerinizi arttırarak her şeye olumlu yönlerden bakmaya çalışın. Böylece kaygı düzeyiniz kontrol ederek azaltabilirsiniz.
En önemlisi de kendinize güvenin ve başaracağınıza inanın!

YKS Sınav Stresinde Ailelere Düşen Görevler Nelerdir?

Sınava hazırlık dönemi birçok öğrenci için stresli ve zor bir süreçtir. Zaman zaman duygu durum bozuklukları ve kaygı düzeylerinde artış gözlenebilir. Çocuklarımızın böyle stresli bir süreci daha rahat atlatabilmeleri için aileleri olarak bizim desteğimiz onlar için çok önemlidir.

Diyelim ki, sınava hazırlanan bir çocuğumuz var ve biz nasıl destek olacağımızı bilmiyoruz. Bu durumda ne yapmamız gerekiyor? Aslında neler yapabileceğimize dair uzmanlar birçok platformda bu konuda öğrenci ve ailelere gerekli tavsiyelerde bulunuyor. Gelin şimdi bu tavsiyelere bir göz atalım:

Öncelikle kendinizin yapamadıklarınızı ve hayallerinizi çocuğunuzun üzerinde gerçekleştirme çabası içerisinde olmamalısınız.
Günümüzde birçok aile beklentilerini öyle yüksek tutuyor ki öğrencide “Eyvah! başaramazsam mahvoldum, ailemin yüzüne bakamam” gibi kaygı dolu düşüncelerin oluşmasına neden olarak stres altına girmesini kolaylaştırıyor.
Bu nedenle çocuklarımızın potansiyellerinin üzerinde yük yüklemektense onların ilgi alanlarına uygun meslek seçmeleri konusunda yardımcı olabiliriz.
Çocuğumuzun geleceği ile ilgili kendi endişelerimizi çocuğumuza hissettirmemeye gayret gösterebiliriz.
Bu zor dönemde onlara her zaman yanlarında olduğumuzu belirterek, destekleyici ve takdir edici tutumlar sergileyebiliriz.
Zaman zaman geçmişteki başarılarından bahsedip onları motive edebiliriz. Böylece bilinçaltlarına olumlu bildirimler göndererek sınavlarının sağlıklı geçmesini sağlayabiliriz.
En önemlisi de anne baba olarak çocuklarımızı asla başka öğrenciler ile kıyaslamamalıyız. Bu çocukta aşağılık kompleksine neden olarak sınav başarısını olumsuz yönde etkileyecektir.

YKS Sınavını Kaybetmeniz Halinde Neyi Kaybedeceksiniz?

Ülkemizde bir yükseköğretim kurumunda eğitim alabilmek için YKS’den yüksek bir puan almak gerekiyor. Dolaysıyla lise son sınıf öğrencileri ile liseden mezun olan milyonlarca öğrenciyi etkileyen en önemli süreçlerden biridir YKS.
Bunun için hem aileler hem de öğrenciler büyük bir çaba içine girerek sınav hazırlıklarına başlar. Birde buna okul ve etüt merkezlerindeki öğretmenler de eklenince öğrenciler tüm yaşantılarını sınava endeksli bir şekilde düzenleme gayretine girer.
Birçok aile de YKS’den başarısız olan çocuklarının gelecekleri ile ilgili ümitsizliğe düşmekte ve iyi bir meslek sahibi olamayacakları için endişe duymaktadır. Ancak unutulmamalıdır ki herkesin doktor, mühendis ve öğretmen olması beklenemez. Bu birazda kişilerin ilgi alanlarına ve kapasitelerine bağlıdır. Bunun için YKS sınavını kaybetmek demek her şeyi kaybet demek değildir.
Eğer öğrenci hedeflediği mesleği yapmak istiyorsa bir yıl boyunca tekrar sınava hazırlanır ve amacına ulaşabilir. Ya da belki üniversiteyi okumak istemiyordur ve başka bir iş koluna atılmak onu daha mutlu edecektir. Bunu siz bilemezsiniz.

Örneğin, müziğe ilgi duyan bir öğrenciden doktor olmasını beklerseniz, çok çalışarak belki doktor olabilir ama o öğrenciyi hayatı boyunca mutsuz bir şekilde mesleğini yapmaya mecbur bırakmış olursunuz.