Emtia Nedir, Çeşitleri Nelerdir? Borsada Emtialara Nasıl Yatırım Yapılır?

Birikimlerini değerlendirmek için yatırım yapmak isteyenlerin tercih edebilecekleri yatırım araçlarından biri de emtialardır. Çok geniş bir guruptan oluşan emtialar, enerji kaynakları, sanayi metalleri, ham maddeler, gıda maddeleri, tarım ürünleri, kimyasallar ve ormancılık ürünlerinden oluşur.

Ticarete konu olan, alım-satımı yapılabilen her türlü mala emtia adı verilmektedir.

Emtiaların depolanma sorunları ve bozulmaya müsait yapılarından dolayı fiziki olarak alınıp satılması imkânsız hale gelmiştir. Ancak, finansal piyasalarda emtialar, fiziki olmayan bir şekilde ve sadece fiyatlarındaki dalgalanmalara göre işlem görmektedirler ve yatırımcılarına güvenli bir şekilde para kazandırmaktadır. 

Emtia Nedir?

Günlük hayatta kullanılan ve tüketilen tüm mallara emtia adı verilmektedir. Emtiaların fiyatları tüketiciler tarafından belirlenirken arz ve talep devreye girmektedir. İlk borsa işlemlerine, emtia türlerinden biri olan tarım ürünleri konu olmuştur. Bu sayede de borsaların tek fiyat oluşturmalarına neden olmuştur. Tarım ürünleri fiyatları, dünyada yaşanan kriz dönemlerinde aşırı dalgalanmalar göstermiştir. Bu da hem üreticisine hem de tüketicisine zarar ettirmiştir. Bu zararı ortadan kaldırmak için üretici ve tüketiciler ortak pazarlar oluşturmuşlardır. Bu sayede bu pazarlarda fiyatlar düzenlenerek tek fiyat oluşturulmuştur. Bunun devamında bu işten kazanç sağlayan tüccarlar işi ticarete dökerek emtia borsaları adı verilen kuruluşları oluşturmuşlardır.

• Emtialar ticari anlamda değerli oldukları kadar, ait oldukları ülkelerin zenginliği anlamında da önemlidir. Buna petrol emtiasını örnek verirsek konu daha net anlaşılacaktır.
• Ülkemizde Türkiye Odalar Borsalar Birliği (TOBB)’ne bağlı 133 adet emtia borsası bulunmaktadır.
• Döviz ve faiz getirileri yanında emtia borsaları çok fazla değerli görülmese de faiz getirilerinin düşük olduğu ve dövizlerdeki dalgalanmaların çok olduğu dönemlerde tercih edilmektedir.
• Özellikle altın emtiası, küresel kriz dönmelerinde güvenilir bir liman olarak görülür. Emtialar borsalarda işlem gördükleri gibi Forex piyasalarında da tercih edilen güvenli yatırım araçlarındandır.
• Günlük 6 trilyon dolar işlem hacmi olan Forex piyasalarında emtia çeşitliliği ve küresel piyasalar olması nedeniyle yatırım işlemleri çok daha iyi olanaklarda yapılmaktadır.

Emtia Çeşitleri Nelerdir?

Yatırım araçları arasında en geniş grubu temsil eden emtialar, finans piyasalarında en fazla işlem hacmine sahip ürünlerdir.

• Bu ürünler arasında, altın, gümüş, bakır, alüminyum, çelik, platin, mısır, buğday, petrol, pamuk ve kakao gelir. Bu sayılan ürünler yatırımlarda yüksek getirileri olduğu için çok fazla tercih edilirler.
• Bu ürünlerin dışında, ceviz, şeker, portakal suyu gibi alternatif ürünler de bulunmaktadır.
• Yatırım yapılırken en fazla dikkat edilmesi gereken şey, borsada en fazla değer kazanacak olan emtiaların portföye eklenmesidir.
• Forex piyasalarında ise fiyat trendinin eğilim yönü belirlenerek her fiyat hareketi kazanca çevrilebilir.
• Altın, gümüş gibi emtialara fiziken sahip olmak ve yatırım yapmak beraberinde birçok riski de getirir.
• Bu nedenle finans piyasalarında emtialara yatırım yapmak hem güvenilir, hem de kazançlıdır. İşlem hacmi en yüksek emtiaları ana başlıklar halinde inceleyelim:

Değerli Madenler

Değerli madenler grubu içerisinde yer alan, altın, gümüş, bakır, platin gibi emtialar yatırımcılar açısından en fazla tercih edilen ürünlerdir. Bu ürünler içinde en fazla tercih edileni altındır. Diğer emtialar ise alternatif olarak portföyü çeşitlendirmek için kullanılır.

Tüm emtialar genellikle Amerikan Doları cinsinden işlem görürler. Bu nedenle emtia yatırımlarından kazanç elde etmek için hem emtianın, hem de Amerikan Doları’nın fiyatına etki eden faktörleri bilmek gerekir.

Borsada vadeli ve vadesiz türev sözleşmeleri ile hem fiziki, hem de fiziki olmayan şekilde yatırım yapılabilir. Günlük 6 trilyon Dolar işlem hacmine sahip olan Forex piyasalarında da al-sat işlemleri yapılarak kısa sürede istenilen kazançlar elde edilebilir. Forex piyasalarındaki kaldıraç sistemi ve çift yönlü işlem özellikleri sayesinde emtianın fiyatı artarken de azalırken de kazanç sağlamak mümkündür.

Ham maddeler

Petrol ve kalorifer yakıtı gibi ürünler ham maddelerin içerisinde yer alır. Finans piyasalarında bu emtialara küçük miktarlarda yatırımlar yapılarak para kazanmak mümkündür.

Ülkemizde borsada petrol yatırımlarının işlem hacmi oldukça düşüktür. Ancak, Forex piyasaları gibi küresel piyasalarda petrol yatırımlarından para kazanmak mümkündür.

Petrol, piyasalarda brent ve ham olmak üzere iki farklı türde işlem görmektedir. Ancak yatırımcılar genellikle sürekli yükselişte olan brenti tercih etmektedirler. Petrol fiyatları altın fiyatları ile aynı oluşumdadır. Bu nedenle iyi bir altın yatırımcısının portföyünde mutlaka petrol de olmalıdır.

Gıda ve Tarım Ürünleri

Borsada en fazla tercih edilen gıda ve tarım emtiaları arasında pamuk ve buğday gelir. Bu emtiaların dışındaki ürünler ise yurtdışı borsalarında işlem görür. Bu ürünlere yatırım yapabilmek için işlem yapılacak olan aracı kurumun yurtdışı borsalarla bağlantısının olmasına dikkat edilmelidir.

Forex piyasalarında ise gıda ve tarım emtiaları en fazla tercih edilen ürünlerdir. Bunun sebebi yenilen içilen gıdanın fiyatının daha kolay tahmin edilebilmesidir. Bunun yanı sıra bu emtiaların fiyatlarını belirleyen faktörler de belli başlı olaylardır. Bu sayede Forex piyasalarında kaldıraç oranları kullanılarak ciddi paralar kazanmak mümkündür. Ülkemizde SPK tarafından denetlenen Forex aracı kurumları en fazla 1.100 oranında kaldıraç oranı vermektedir. Bu da kazancın yüz katına çıkacağı anlamına gelmektedir.

Sanayi Metalleri

Alüminyum, bakır, çelik gibi sanayide kullanılan metallerin alım-satımları emtia borsaları aracılığı ile yapılmaktadır. Bu borsalarda işlem hacminin artması her ürünün kendi kategorisi altında ticaretinin yapılmasını sağlamıştır. Forex piyasalarında ise kategori bulunmamaktadır. Bu piyasalarda sanayi metallerinden para kazanmak için sanayi ülkelerinin ekonomileri takip edilmelidir. Bu ülkelerde ekonominin olumlu yükselişi emtia fiyatlarına da yansıyacaktır. Böylece borsada yapılan işlemlerde alım-satım arası farktan kazanç elde edilirken, forex piyasalarında ise kaldıraçlı sistem özelliğinden faydalanarak kısa sürede yüksek kazançlar sağlanabilir.

Borsada Emtialara Nasıl Yatırım Yapılır?

• Borsalarda işlem gören yatırım araçları kendi kategorileri altında işlem görürler.
• Menkul kıymet borsası altında, tahvil, bono, hisse senedi gibi enstrümanlar, ticarete konu olan emtialar da emtia borsaları adı altında işlem görürler.
• Emtialar hem fiyatlarının düşük olması hem de günlük hayatta kullanıldıkları için fiyatlarının daha kolay tahmin edilmesinden dolayı tüm yatırımcılar tarafından tercih edilmektedir.

Borsada yatırım yaparak birikimlerini değerlendirmek isteyenlerin öncelikle 18 yaşını doldurmuş olmaları gerekmektedir. Daha sonra alım-satım işlemleri yapabilmek için vadesiz hesaba sahip olmalıdırlar. Aracı kurum seçildikten sonra aracı kurumun talep ettiği belgeler eksiksiz bir şekilde kuruma iletilir ve yatırım hesabı birkaç gün içinde aktif hale gelir. İşlem yapabilmek için aracı kurumun belirlediği alt limit banka hesabından aracı kurumdaki yatırım hesabına aktarılır.

• Borsada emtia yatırımı yapmak diğer yatırım araçlarına göre çok daha kolaydır.
• Emtiaların fiyatları diğer yatırım araçlarında olduğu gibi aşırı dalgalanmalar göstermez.
• Emtiaların fiyatları, ülkeler arasında yaşanan savaşlar, siyasi ve ekonomik gerginlikler gibi olaylara göre değişmektedir.
• Bu olaylar takip edildiği takdirde emtialardan kazanç sağlamak mümkündür.
• Bunun yanı sıra aracı kurumların oluşturduğu ekonomik takvimler vasıtasıyla ekonomik gelişmelerden haberdar olmak ve bu yorumları takip ederek işlem yapmak ve kazanç elde etmek de olasıdır.
• Ayrıca fiyat analizleri yaparak da emtiaların ne zaman yükselerek kar getireceğine de karar verilebilir.
• Son olarak da aracı kurumların düzenlediği ücretsiz eğitim ve seminerler takip edilerek emtia yatırımları hakkında daha fazla bilgi sahibi olunabilir.

Forex’de Emtia Yatırımı Nasıl Yapılır?

Emtia işlemleri Forex piyasalarında fiziki olmayan şekillerde yapılabilmektedir. Global bir piyasa türü olan Forex piyasalarında emtialar oldukça çeşitlidir. Borsada kısıtlı olan emtia seçenekleri Forex piyasalarında sınırsız bir seçeneğe sahiptir. Dünyanın herhangi bir yerinden işlem yapılabilen Forex piyasalarında, risk almadan yatırım yapılabilmektedir.

Forex piyasalarında emtia yatırımı yapmak için emtiaların fiyatlarının çok iyi bilinmesi ve gelecekte oluşabilecek olan değişimleri iyi analiz etmek gerekir. Bu piyasalarda iki yönlü işlem yapılabildiği için emtianın fiyatı yükselirken de azalırken de kazanç elde edilebilir.

Forex piyasasında fiyatlar yükselirken alım yönünde, fiyatlar düşerken de satım yönünde işlem yapılarak kazanç elde edilebilir. Bunun yanı sıra Forex piyasalarının kaldıraç özelliği sayesinde yatırımcının teminatının üzerine uygulanan bu sistem, yatırım sonucu elde edilecek olan karı da 100 katına arttırabilmektedir. İşlem yapılırken riskin limitli olması da başka bir avantajdır. Yatırımcıların Forex piyasalarında yaptıkları emtia işlemleri sırasında kendilerini korumak için bazı özel emir türleri bulunmaktadır.

• Buy Limit (Alış Limiti); bir emtianın fiyatının mevcuttaki fiyatın altına geldiğinde almak için verilen emirdir.
• Sell Limit(Satış Limiti); bir emtianın fiyatının mevcuttaki fiyatın üstüne çıktığında satmak için verilen emirdir.
• Buy Stop (Alış Stop); bir emtianın fiyatının çok yükseleceği beklentisi olduğunda, yükselişin başladığı anda en alt noktadan alım yapılması için verilen emirdir.
• Sell Stop (Satış Stop); herhangi bir emtianın fiyatının düşeceği ve belirli bir noktadan sonra yükseleceği beklentisi varsa, en düşük noktadan alım yapabilmek için verilen emirdir.
• Stop Loss (Zarar Durdur); açık olan bir işlemde çok fazla zarar edileceği düşünülüyorsa, belirli bir zarar katlanıp işlemden çıkmak için verilen emirdir. Bu şekilde bu işlemde en az zarar edilmiş olur.
• Take Profit- T/P ( Kar Al); açık olan bir işlemde mevcuttaki fiyatın üzerinde bir fiyat belirlenir ve fiyatı buraya yükseldiği zaman işlem otomatik kapanır. Fiyat bu seviyeye geldiği zaman işlem kapanır ve belirlenen kar miktarı alınmış olur.

VİOP’ta Emtia Yatırımı Nasıl Yapılır?

Ülkemizde Forex piyasasına getirilen düzenlemeler sonrasında popülerliği artan VİOP (Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası)gün geçtikçe artan işlem hacmi ile dikkatleri üzerine çekmektedir.

Borsa İstanbul (BIST) altında faaliyet gösteren bir piyasadır. Bu piyasalarda da aynen Forex piyasalarında olduğu gibi çift yönlü işlemler ve kaldıraç sistemi bulunmaktadır.

Bu piyasalardaki yapılan işlemlerin en önemli yanlarından biri, gelecek fiyatları üzerinden bugünden işlem yapılmasıdır.

Bu sayede yatırımcılar spekülasyonlardan yararlanabilmekte, arbitraj yapabilmekte ve riskleri minimum düzeye indirebilmektedir. Burada arbitraj terimini tanımlamak gerekirse; bir varlığın farklı piyasalardaki farklı fiyatlarından yararlanılarak, varlığın en düşük fiyatlı olduğu piyasadan satın alınarak, en yüksek olduğu piyasadan satılması işlemidir. Bu sayede risksiz olarak kar elde etmek mümkündür. Tabi bu işlem o kadar da kolay değildir.

Diğer piyasalardan farklı olarak VİOP piyasasında emtia yatırımı yapmak biraz farklıdır.

Bu piyasada yatırım araçlarına direk yatırım yapılmamaktadır. Yatırım araçları dayanak varlık olarak işlem görmektedir. Direk emtiaya değil onun konu olduğu sözleşmeye yatırım yapılır. Anlık alım-satım işlemleri yapılabildiği gibi türev piyasa olarak vadeli işlemler de yapılabilmektedir. Vadeli işlemlerde emtia bugünden alınarak gelecekteki fiyatı üzerinden işlem yapılır.