Memurlarda Refakat İzni Rehberi - Uzman Yazısı
Kamuda 657 Devlet Memurları Kanuna tabi Memur olarak görev yapan çalışanlar aşağıda belirttiğimiz şartları taşımaları halinde refakat izni kullanabilir. Bu yazımızda refakat izni için gerekli belgeler nelerdir, refakat izni için sağlık kurulu raporu örneği, memur refakat izni yönetmeliği 2021 gibi bir çok husustan bahsettik.
Bu makalemiz Kamu Kurumunda İnsan Kaynakları Uzmanı olarak görev yapan Uzm.Adem Subaşı tarafından kaleme alınmış olup, mevzuatlara tamamen uygun olarak anlatılmıştır.
Refakat İzni İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
657 DMK'ya tabi bir memurun refakat izni alması için yapması gerekenleri adım adım alt başlıklarda anlattık. Ancak en çok aranan soru olması nedeniyle öncelikle refakat izni için gerekli belgeleri sıralamak istedik.
- 1- Refakat izni dilekçesi,
- 2- Sağlık Kurul Raporunun Aslı
- 3- Nüfus Kayıt Örneği (Raporu almanıza esas teşkil eden aile bireyinizin Nüfus Kayıt Örneğinde muhakkak gözükmesi gereklidir.)
Memur Refakat İzni Yönetmeliği 2021
Memurlara refakat izni verilmesinin mevzuat olarak dayanağı şu hükümlerdir:
- 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunun 105. Maddesinin son paragrafı,
- Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik,
- Devlet Personel Başkanlığının görüşleri,
- Kamu Kurumlarının kendi Bakanlıkları ile yapmış olduğu yazışmalar.
Burada kamu çalışanlarını en çok ilgilendiren husus Memur Refakat İzni Yönetmeliğidir. Bu yönetmeliğin linkini kaynakça kısmından paylaştık. Dilerseniz o kısımdan kontrol ediniz.
657 DMK’nın 105. Maddesi :
“………Ayrıca, memurun bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hâllerinde, bu hâllerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, aylık ve özlük hakları korunarak, üç aya kadar izin verilir. Gerektiğinde bu süre bir katına kadar uzatılır. Memurların refakat izni hakkı, 657 .DMK’nın 105. Maddesinde ve Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte düzenlenmiştir.”
- Bu kanun maddesinde refakat izninin hangi yakınlar için alınacağı tanımlanmıştır : ana, baba, eş ve çocuklar ile kardeşlerden biri için.
- Ağız bir kaza geçirilmesi yada tedavisi uzun süren hastalık hallerinde verilir.
- Sağlık Kurulu raporu ile alınabileceği belirtilmiştir.
- Son olarak refakat izninin süresi açıklanmış: 3 aya kadar izin verileceği belirtilmiş, gerekli görülmesi halinde yine 3 ay izin verileceği açıklanmıştır.
Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik 10. Madde:
Kurumlar memurlarına bu izni verirken muhakkak bu Yönetmeliğe de bakmak zorundadır. Çünkü sağlık raporunda hangi hususların bulunması gerektiğine, sağlık kurul raporunun hangi hekim yada hastane tarafından verilmesi gerektiği gibi bir çok husus bu yönetmelikte açıklanmıştır.
Refakat İznini Hangi Yakınlarım İçin Alabilirim?
Bu husus Yönetmeliğin 10. Maddesinin 1. Bendinde açıklanmıştır.
- Refakat izninin bakmakla yükümlü olunan ana, baba, eş ve çocuklar ile bakmakla yükümlü olmamakla beraber refakat edilmediği taktirde hayati tehlikeye girecek ana, baba, eş, çocuklar ve kardeşlerinden biri için verilebileceği ifade edilmiştir. Burada sayılanlar dışında yer alan hiç kimse için refakat izni alınamaz.
- Yukarıda saydığımız kişilerin ağız bir kaza geçirmesi yada tedavisi uzun süren hastalığının olması ve bu durumun sağlık kurulu raporu ile belgelenmesi gereklidir.
Refakat İzni İçin Alınan Sağlık Raporunda Bulunması Gereken Hususlar Nelerdir?
Refakat izni almak için sağlık kurul raporunda bulunması gerekenler Yönetmeliğin 10. Maddesinin 2. Bendinde açıklanmıştır.
- 1- Refakati gerektiren tıbbi sebepler yazılmalıdır. (Zorunlu)
- 2- Refakat edilmediği taktirde hayati tehlikenin olup olmadığı yazılmalıdır. (Zorunlu)
- 3- Sürekli ve yakın bakımın gerekip gerekmediği yazılmalıdır. (Zorunlu)
- 4- Refakat süresi yazılmalıdır. Refakat süresinin en fazla 3 ay olabileceğini belirtmek isteriz. Başlangıç tarihi ise sağlık kurul raporunun verildiği tarihten itibaren başlar. (Zorunlu)
- 5- Refakatçinin özel nitelikleri yazılmalıdır. (Biz burada direk refakat edecek kişinin adının yazılması gerektiğini mütalaa ettik. Zira izin verecek olan makam bilmelidir ki, aynı rapor ile birkaç memur aynı anda izin kullanabilir. Bu durum haksız maaş ödenmesine sebep olacaktır.) (İsmin yazılıp yazılmaması konusu tartışma konusudur. Açıkçası ismin yazılması gerektiğini düşünenlerdenim.)
- 6- Gerek duyulması halinde 3 ay daha uzatılacağı belirtilmiştir.
Aynı Kişi İçin Birden Fazla Memur Refakat İzni Kullanabilir mi?
Aynı kişi için birden fazla memurun refakat izni kullanılacağı konusu Yönetmeliğin 10. Maddesinin 3 Bendinde açıklanmıştır. Refakat edilecek kişiye aynı anda (dönemde) sadece bir memur refakat izni alabilir. Ancak bu konunun denetimi kanaatimce pek mümkün gözükmemektedir. Sadece izni veren idareciler hastanın diğer yakınlarından bazılarının bu amaçla izni alıp almadığını sorgulatabilir.
Ayrıca buna dair bir şüphenin olması durumunda gerekirse ilgili kamu kurumları ile yazışma yapılmasını tavsiye ediyorum.
Örneğin: Maliye Bakanlığında görevli bir memur bu amaçlı izin aldı. Ancak aynı durumdan SGK'da çalışan bir yakında izin aldı diyelim. Bence bunu kontrol edecek bir mekanizma yok. Bu durumda idareciler olarak gerekirse ismini tespit ettiğiniz kişinin aynı amaçla izin alıp almadığını sorgulatabilirsiniz. Tabi bu sadece bir fikir.
2021 Refakat İzin Süresi Ne Kadar Olabilir?
- Refakat izin süresi Yönetmeliğin 10. Maddesinin 4. Bendinde açıklanmıştır. Tek seferde en fazla 3 aylık refakat izni alabilirsiniz. Süre bittikten sonra yeniden aynı koşulları sağlarsanız eğer yeniden 3 ay daha uzatabilirsiniz.
- Ancak süreler 3 aydan daha az da olabilir. Örneğin, 1 aylık refakat raporu aldınız. 1 ayın ardından 5 ay hakkınız vardır. 3 ay uzatma alınca 2 aylık hakkınız daha vardır.
- Aynı hastada aynı hastalık için en fazla 6 ay alabilirsiniz. Farklı hastalık olması halinde yeniden 6 aylık hak doğacaktır.
Başka Bir Yakınım İçin Yeniden Refakat İzni Kullanabilir miyim?
Örneğin çocuğunuz için 6 ay refakat izni aldınız. Daha sonra eşinizde de refakat izni gerektirecek bir durum ortaya çıktı. Eşiniz içinde tekrar toplam 6 aylık refakat izin hakkınız doğar.
Ayrıca eşinizde başka bir hastalık doğması halinde yeniden 6 ay hakkınız daha doğar. Örneğin eşiniz trafik kazası geçirdiği için 6 ay refakat raporu kullandınız. İyileştikten sonra bu kez de başka bir hastalık geçirdi. Yine 6 aylık hakkınız doğacaktır.
Refakati Gerektiren Sebebin Ortadan Kalkması Halinde
Refakati gerektiren sebebin ortadan kalması durumu Yönetmeliğin 10. Maddesinin 5. Bendinde açıklanmıştır. Hastanın iyileşmesi yada vefat etmesi halinde bu izniniz bitmiş demektir. Bu durumda hemen gelip görevinize başlamak zorundasınız.
Memurlarda Refakat İzninin Başlangıç Süresi Ne Zaman?
- Refakat izninin başlangıç süresi 657 DMK’da ve Yönetmelikte açıklanmamıştır. Bu durum DPB’nın görüşlerinde belirtilmiştir.
- Bu iznin başlangıç süresi sağlık kurulunun düzenlendiği tarihtir. Sağlık raporunda daha ileri bir tarihin belirtilerek bu izinin başlangıç tarihinin belirtilmesi usule aykırıdır.
- Ayrıca raporun düzenlendiği tarihten bir iki hafta sonra kuruma 3 ay refakat izni istiyorum diye başvuru gelebilir. Bu durumda yine sağlık raporunun düzenlendiği tarihi baz almak zorundasınız.
Kaynakça: