Muhtasar Beyanname Nedir? Ne Zaman Verilir? Kimler Verir?

Gelir vergisi beyanlarından biri olan muhtasar beyanname, Gelir Vergisi Kanunu’nun 84. maddesine göre; vergi tevkifatı yapan kişilerin ya da işverenlerin kestiği vergi matrahlarının topluca vergi dairesine bildirilmesi işlemi olarak tanımlanmaktadır.

Stopaj usulü vergilendirmenin söz konusu olduğu muhtasar beyannamede, vergi asıl borçlu yerine vergiden sorumlu kişiden alınır. Böylece gelir, sahibine ulaşmadan vergilendirilmiş olur. Vergi sorumlusu olarak tanımlanan kişi, vergi borcunu ödemekle yükümlü taraftır. Yani vergi dairesinde asıl borçlu değil vergi sorumlusu muhatap olarak alınır. Vergiden sorumlu kişi stopaj yöntemini kullanarak hesaplamayı yapar ve bunu beyan ederek ödemeyi gerçekleştirir.

Örnek verirsek; bir işletmede çalışan kişilerin maaşları çalışanlara ödenmeden önce bordro hesaplaması yapılır. Burada brüt tutara bakılarak gelir vergisi ve damga vergisi kesilir. Bu kesintiler muhtasar beyanname yoluyla vergi dairesine beyan edilir ve devlete ödenir.

Muhtasar Beyanname Ne Zaman Verilir?

Vergi mükelleflerinin yaptıkları beyanlara göre hesaplanan gelir vergisi, önceden belirlenen tarihlerde ödenir. Muhtasar beyanname aylık ya da 3 aylık şeklinde düzenlenir. 3 aylık dönemlerden oluşan beyanname hazırlayabilmek için şu şartların sağlanmış olması gereklidir:

• İşletmedeki çalışan sayısı 10 ya da daha azı olmalıdır.
• Zirai kazanç sağlanmalıdır.
• 3 aylık bildirim yapılacağı, önceden vergi dairesine bildirilmelidir.
• Bu şartları sağlayan işletmeler aylık yerine Ocak’ta, Nisan’da, Temmuz’da ve Ekim’de muhtasar beyannamelerini verebilirler. Buna göre 3 aylık dönemlerde;
• Ocak, Şubat ve Mart ayları için 23 Nisan akşamına kadar
• Temmuz, Ağustos ve Eylül ayları için 23 Ekim akşamına dek
• Ekim, Kasım ve Aralık ayları için 23 Ocak akşamına kadar beyan yapılması uygundur.
• Kişiler bağlı bulundukları vergi dairelerine beyanlarını elden ya da e-posta yoluyla verebilirler. E-Beyanname uygulamasının hizmete sunulmasıyla birlikte internet yoluyla da beyanlar gönderilmeye başlanmıştır. Muhtasar beyanname gönderecek kişilerin iş günleri içinde saat 00:00’a kadar süreleri vardır.
• Zirai ürün bedeli üstünden yapılan tevkifatlarda beyannameler aylık olarak yapılmalıdır. Aylık beyanlarda her ayın 23. akşamına kadar beyan verilir ve ödemeler 26. günün akşamına kadar ödenir.

Muhtasar Beyannameyi Kimler Verir?

Bu beyannameyi verebilmek için;

• Kazançları zirai ve bilançoya tabi olan çiftçiler
• Serbest meslek çalışanları
• Yatırım fonu yöneten kişiler
• Dernekler
• Vakıflar
• İş ortaklıkları
• Kamu idare ve kuruluşları
• İktisadı kamu kuruluşları
• Ticaretle uğraşan firmalar

Sonuç olarak muhtasar beyanname aylık ya da 3 aylık periyotlar halinde ödenen bir tür gelir vergisidir.