En Meşhur Sahabe İsimleri ve Anlamları Nelerdir?

Değerli okurlarımız,

Bugünkü araştırma yazımız; İslam tarihinde büyük bir öneme sahip, Sevgili Peygamberimiz Hz. Muhammed (S.AV)’e gönülden bağlanmış, ona tam bir teslimiyetle inanmış ve onunla birlikte Hak ve Tevhit dini olan İslam uğruna maddi ve manevi tüm imkânlarını seferber etmiş, yüce şahsiyetler olarak nitelendirilen “sahabe” veya diğer bir deyişle “ashap” hakkında önemli bilgiler vermeyi amaçladık. 

Bu nedenle öncelikle Sahabe kimdir, kime denir, sahabe isimleri nelerdir gibi konu başlıklarıyla ele alacağımız yazımız da birçok önemli noktaya da değinerek en doğru ve en güvenilir bilgileri sizlere sunuyoruz. 

Sahabe Kimdir, Kime Denir?

Sahabe’nin sözlük anlamı,“sahabi” kelimesinin çoğulu olup, arkadaşlar, dostlar ve beraber bulunanlar anlamına gelir. Aynı anlamda kullanılan “ashab” kelimesi de dost ve arkadaş olarak kullanılan “sahib” kelimesinin çoğuludur. 
İslam Âlimleri Sahabe’nin tanımı ilgili farklı görüşler bildirmişler ise de en güvenilir kaynaklardan biri olan İbn-i Hacer’in “El-İsabe” adlı eserinde geçen Sahabe tanımı kısaca şöyledir: 

Sahabe, Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (S.A.V) zamanında yaşamış, Peygamberle bir araya gelmiş, İslam dinine ve ona iman etmiş, onunla bizzat görüşmüş, sohbetinde bulunmuş ve İslam üzere ölmüş kişilere denir. 
Yapılan Sahabe tarifine göre: “Peygamberle bir araya gelen” ifadesini biraz açacak olursak; 

  • Sevgili Peygamberimiz (S.A.V)’in sohbetinde az veya çok bir süre bulunmuş olsun,
  • O’nunla savaşa katılsın veya katılmasın, 
  • O’ndan hadis rivayet etsin veya etmesin,
  • O’nunla aynı mecliste bulunsun veya bulunmasın ama bir kez görmüş olsun veya körlük gibi bir nedenden ötürü O’nu görmemiş olsun,
  • Dolayısıyla O’nunla sadece karşılaşmış olan bir kimse “Sahabe” olarak kabul edilir. 

Sahabelerin Özelikleri Nelerdir?

Sahabeler, İslam dini ve onun temsilcisi olan Peygamber’i uğruna türlü eza ve cefalara maruz kalmaktan çekinmeyen, imanda, ibadette ve ahlakta insanlığa en güzel örnek olacak şekilde hayatlarını yaşamaya özen göstermişlerdir. Bu nedenle Kur’an-ı Kerim’de “en hayırlı ümmet” olarak bahsedilerek, Yüce Allah’ın takdir ve iltifatına mahzar olmuşlardır. Bakara Suresi, Enfal suresi, Tevbe suresi, Haşr suresi ve Ali İmran suresinin muhtelif ayetlerinde kendilerinden ve taşıdıkları özelliklerden bahsedilmiştir.

İslam Âlimlerinin çoğu Sahabelerin özelliklerini şöyle tarif etmişlerdir:

  • İslam dinine ve Hz. Peygambere iman etmek
  • Hazreti Peygamberle görüşmek
  • Onunla sohbet etmiş olmak ve İslam dini üzere ölmüş olmak sahabe olmanın ilk şartları arasında yer alır. Bu yüce şahsiyetli kişilerin diğer özellikleri ise şunlardır:
  • İtikatta ve imanda en zirvede yaşamışlardır
  • İslam dininin yayılması için canları ve mallarını feda etmekten çekinmemişlerdir.
  • Hayırda en önde gidenler arasında olup pek çok kez birbirleriyle hayırda yarışmışlardır.
  • İlim, irfan ve cömertlikte örnek olmuşlardır.
  • Ticarette dürüstlük timsalidirler.
  • Dini ve dünya hayatını ayırmadan dengeli bir şekilde yaşamayı başarmışlardır.
  • Çalışmaları ibadet eder gibi ibadetleri de çalışır gibidir.
  • Ahlakları, merhametleri ve Peygamberimize olan sadakaları en üst düzeydedir.
  • Allah korkusundan başka korku kalplerinde bulundurmamışlardır.
  • Aile yapıları ve arkadaşlık ilişkilerinde en güzel örneklerdir.
  • Her türlü koşulda Hz. Peygamberimizin yanında olarak tüm desteklerini sunmuşlardır.
  • Yüce Allah’ın ve Hz. Peygamberimizin iltifatına mazhar olmuşlardır.
  • Sevgili Peygamberimiz, Sahabeler hakkında kötü konuşulmasını yasaklamış, onlara sürekli hayır dualar göndermiş ve kendisini sevenlerin Sahabeleri de sevmesi gerektiğini ifade etmiştir.

Kimler Sahabe Sayılmaz?

Yazımızın başında yaptığımız Sahabe tanımına göre;

  • Bir kimse kâfir olduğu halde Hz. Peygamberle karşılaşmış ancak iman ettikten sonra O’nu hiç görmemiş biri Sahabe olarak kabul edilmez.
  • Yine tanımda geçen “İslam üzere ölmüş” ifadesine göre; bir kimse Hz. Muhammed(S.A.V) ile karşılaşmış ve O‘na iman etmiş olduğu halde daha sonra farklı sebeplerden dolayı mürted (İslam dininden çıkmış) olmuş ve kâfir olarak ölmüş ise bu kişide Sahabe sayılmamaktadır.
  • Bu tür vakalar İslam tarihinde çok az sayıda yaşanmıştır.

Sahabe İsimleri Nelerdir?

İslam dinine ve Peygamber Efendimize sonsuz sadakat ve teslimiyet örneği göstermiş olan sahabe efendilerimizin hayatlarının her karesi bizler için ibretlerle doludur. Bu yüce şahsiyetlerin isimlerinin geçtiği durumlarda “radiyallahu anh” Allah ondan razı olsun denilmesi de onlara verilen önemin bir göstergesi ve hayır duada bulunulmasıdır. 

Yüce Rabbimizin ve Sevgili Peygamberimizin iltifatına mazhar olmuş bu kişilerin isimlerini çocuklarımıza koyarak yaşatmakta ayrı bir öneme sahiptir. Konulan isimin kişinin karakterinde ve ruhsal dünyasında etkili olduğu düşünüldüğünde, isim tercihinin ne kadar önemli olduğu da aşikârdır. Bu nedenle çocuklarımıza koyacağımız isimlerin anlamlarının neler olduğunu araştırarak belirlemekte fayda vardır. Bugünkü yazımızda hem kadın sahabe isimlerinden hem de erkek sahabe isimlerinden örnekler bulabileceksiniz. Şimdi gelin bu değerli şahsiyetlerin isimlerini hep birlikte öğrenelim.

Erkek Sahabe İsimleri

Erkek bebek bekleyen anne babaların bazıları, doğacak olan oğulları için Kuran’ı Kerim’de geçen isimlerin yanı sıra Sahabe efendilerimizin isimlerini de koymayı uygun görmektedir. Bu konuda size yardımcı olacak ve en fazla tercih edilen erkek Sahabe isimleri şunlardır:

  • Ebû Bekir Siddîk
  • Ömer bin Hattab
  • Osman bin Affan
  • Ali bin Ebu Tâlip
  • Zübeyr bin Avvam
  • Talha bin Ubeyde
  • Abdurrahman bin Avf 
  • Ebû Mûsa El-Es'arî
  • Ebu Rafî
  • Ebu Said el-Hudri
  • Ebu Talha Zeyd ibni Sehl
  • Ebu Zer el-Gifari
  • Abdullah bin Mesud
  • Abbas Ibn-i Abdulmuttalib
  • Ammar İbni Yasir
  • Üsame bin Zeyd 
  • Üseyd bin Hudayr 
  • Velid bin Velid 
  • Zeyd bin Hârise 
  • Zeyd bin Sâbit

Kadın Sahabe İsimleri 

Kız bebek bekleyen ve hangi ismi koyacağına karar vermekte zorlanan ebeveynlere fikir olması açısından, hayatları ile tüm kadınlara en güzel örnek olan kadın Sahabe isimlerini derleyerek sizlerle paylaşmak istedik. Günümüzde kız bebek isimleri için en çok tercih edilen kadın sahabe isimleri şunlardır:

  • Hz. Hatice-i Kübra
  • Hz. Aişe
  • Hz. Fatıma
  • Hz. Zeynep
  • Hz. Ümmü Gülsüm
  • Hz. Sümeyye
  • Hz. Rumeysa
  • Hz. Ümmü Seleme
  • Hz. Meymune
  • Hz.Rukiyye
  • Hz. Safiyye
  • Hz. Şeyma
  • Hz. Leyla

Cennetle Müjdelenen 10 Sahabe Kimdir?

Sevgili Peygamberimiz Hz. Muhammed (S.A.V)’in hayatta iken cennete girecek ilk 10 Sahabe’nin isimlerini açıklamış ve bu kutlu müjdeyi kendilerine bildirmiştir. Cennetle müjdelenen 10 Sahabe “Aşere-i Mübeşşere” olarak nitelendirilmiştir ve bu Sahabelerin birçok ortak özelliği vardır. Bu özellikler;

  • Cennetle müjdelenen 10 sahabe de ilk iman eden Müslümanlardan olup, İslam dinine büyük hizmetlerde bulunmuşlardır.
  • Nesep bağı olarak Peygamber Efendimiz/S.A.V)’e aynı olup hepsi Kureyş kabilesindendir.
  • “Bey‘atürrıdvân” denilen Bedir savaşına bu 10 mübarek sahabe katılmıştır. 
  • Son olarak da, Allah (c.c) ve Resulü’nü sevdikleri, Peygamber Efendimiz(S.A.V) tarafından bizzat kendilerine açıklanmıştır. 

Cennete Girmekle Müjdelenen Sahabelerin İsimleri şöyledir:

  • 1-Hz. Ebubekir (r.a) 
  • 2-Hz. Ali (r.a) 
  • 3-Hz. Ömer (r.a) 
  • 4-Hz. Osman (r.a) 
  • 5-Said Bin Zeyd (R.a) 
  • 6-Abdurrahman Bin Avf (R.a) 
  • 7-Sad Bin Ebi Vakkas (R.a) 
  • 8-Talha Bin Ubeydullah (R.a) 
  • 9-Ebu Ubeyde Bin Cerrah (R.a) 
  • 10-Hz. Zubeyr b. Avvam (R.a)

İlk Sahabeler Kimler?

İman ve İslam nimetine ilk erişen ve Peygamber Efendimizin en büyük destekçilerinden olan ilk sahabeler şunlardır:

Kadınlardan: Hz. Hatice (Peygamber Efendimizin ilk eşi)
Çocuklardan: Hz. Ali (Peygamber Efendimizin damadı ve amcasının oğlu)
Hür erkeklerden: Hz. Ebu Bekir ( Peygamber Efendimizin en sadık dostu ve eşi Hz. Aişe’nin babası)
Kölelerden: Hz. Bilal Habeşi (İlk ezan okuyan sahabe)
Azadlı kölelerden: Hz. Zeyd bin Harise (Daha 15 yaşındayken Peygamber Efendimize Taif’te atılan taşlara kendini siper eden genç)

İslam dinine ve Hz. Muhammed (S.A.V)’e iman etme şerefine nail olan diğer ilk sahabeler ise şöyle sıralanıyor:

  • Hz. Osman (R.a)
  • Hz. Ömer (R.a)
  • Hz. Talha bin Ubeydullah (R.a)
  • Hz. Zübeyr bin Avvam (R.a)
  • Hz. Sa’d bin Ebu Vakkas (R.a)
  • Hz. Hamza (R.a)
  • Hz. Câfer bin Ebî Tâlib (R.a)
  • Hz. Ebu Zer El-Gifari (R.a)
  • Hz. Abdurhhamn bin Avf (R.a)
  • Hz. Said bin Zeyd (R.a)
  • Hz. Câbir bin Abdullah (R.a)
  • Hz. Mus’ab bin Umeyr (R.a)
  • Hz.Cafer (R.a)
  • Hz. Abdullah bin Abbâs (R.a)
  • Hz. Haris (R.a)
  • Hz.Mesud (R.a)
  • Hz. Osman bin Mazun (R.a)
  • Hz. Amir (R.a)
  • Hz. Üveys (R.a)

Birçoğu çok genç yaşta Müslüman olmuş ve her biri İslam semasında parlayan yıldızlar olarak kabul edilen “ashab-ı kiram efendilerimiz” elbette ki yukarıda saydığımız isimlerden ibaret değildir. İlk Müslüman olanlar arasında kadınların ve gençlerin olması oldukça dikkat çekicidir.

Peygamber Efendimiz’in kızları, Hz. Rukkiye, Hz. Ümmü Gülsüm ve Hz Fatıma’nın yanı sıra Hz. Ebu Bekir’in kızları Hz. Aişe, Esma ve Nebiye Hatun ve kızı da ilk kadın Müslümanlar arasındadır. Ayrıca Hz. Ömer’in kız kardeşi Hz. Fatıma ve Hicret esnasında Peygamber Efendimizi söyledikleri ilahilerle karşılayan Neccaroğulları’nın kızları, ilk iman eden kadın sahabelere örnek olarak gösterilecek sadece birkaç isimdir.

Kuran’da Geçen Sahabe İsimleri

Kuran-ı Kerim’de birçok sahabeye işaret edilmiş ancak açık bir şekilde ismi geçen tek sahabe Hz. Zeyd (R.a)’dır. Hz. Zeyd, Peygamber Efendimizin azatlı kölesi ve evlatlığıdır. İslamla müşerreflenen ilk sahabelerin arasında da yer alır. Peygamber Efendimizi kendisini evlatlığı olarak tanıtmasının ardında herkes onu Peygamberimizin oğlu olarak görmüştür. Ancak daha sonra indirilen ayetle bu şekilde anılması yasaklanmış ve kendi babasının adıyla çağrılmaya başlamıştır. 

Hz. Zeyd’in isminin Kur’anda geçmesinin nedeni ise, Hz. Zeyd’in boşadığı hanımı Hz. Zeyneb’in daha sonra Peygamber Efendimiz ile evlenmesidir. Böylesi önemli bir konunun yanlış anlaşılmaması ve yapılan evliliğin sakıncalı olmadığının anlaşılması için Kuran ayetinde kendisinin ismi geçmiştir. Aksi halde yanlış anlamalara neden olabilirdi. İşte, Hz Zeyd’in boşandığı hanımıyla Hz. Peygamber’in evlenmesinin helal olduğunun net olarak belli olması için Hz. Zeyd’in ismi açık olarak Kuran-ı Kerimde geçmektedir.