Sigortasız ve Kaçak İşçi Çalıştırma İhbar Hattı
Sigortasız işçi çalıştırma ihbar hattı telefon numarası Alo 170 hattıdır. Bu hat aynı zamanda Sosyal Güvenlik Kurumu’nun iletişim numarasıdır. Daha çok şikayet hattı olarak kullanılan Alo 170’i 7/24 arayabilirsiniz.
Kaçak işçi çalıştırma, mobbing, istismar, haksız işten çıkarma, maaş sorunları, fazla mesai sorunları, kıdem ve ihbar tazminatı gibi sorunları Alo 170’i arayarak bildirimde bulunabilirsiniz.
Kaçak İşçi Çalıştırma İhbar Etme Nasıl Yapılır?
Çalıştığınız işyerinde sigortanız yapılmıyorsa ya da kaçak işçiler çalıştırılıyorsa bu durumu SGK’ya bildirebilirsiniz. Sigortasız işçi çalıştırma ihbarı için şu yöntemleri kullanabilirsiniz;
Alo 170 hattını arayarak: Bu hattı haftanın her günü ve günün her saati arayabilirsiniz. Hattı aradığınızda size hizmet listesi okunacaktır. Bu listenin içinden ihbar ve şikayet için 5 numarayı tuşlamanız gerekir. Daha sonra kimlik bilgilerinin neden istendiğine ve ne amaçla kullanılacağına dair bir bilgilendirme metni okunacaktır. Bu metni dinledikten sonra vatandaş temsilcisine bağlanacaksınız. Hattaki yetkili sizden kimlik ve iletişim bilgilerinizi isteyecektir. Ardından şikayetinizi bildirebilir ve şikayetiniz hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.
Dilekçe yazarak: Bir dilekçe yazarak Sosyal Güvenlik Kurumu’na bizzat teslim edebilirsiniz. Yazdığınız dilekçeyi Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüğü’ne veya Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’ne ithafen hazırlamanız gerekir. Dilekçeye ekleyeceğiniz şikayet formuyla birlikte kaçak işçi çalıştırma ihbarınız tamamlanmış olur.
Cimer’e başvurarak: Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi’nin resmi web sitesine girerek kaçak işçi ihbarında bulunabilirsiniz. Bunun için yapmanız gerekenler sırayla şu şekildedir;
- Öncelikle cimer.gov.tr adresine girin.
- Sağ kısımdaki formdan Başvuru Yap seçeneğine gelin.
- Sırayla T.C. kimlik numaranızı, adınızı, soyadınızı, annenizin evlenmeden önceki soyadının ilk ve son harflerini, kimlik seri numaranızı ve cep telefonu numaranızı doğru bir şekilde yazın.
- “Onay Kodu Gönder” butonuna basın.
- Açılan yeni form ekranında doğum yılınızı ve nüfusa kayıtlı olduğunuz ili seçin.
- “Onay Kodu Gönder” butonuna tıklayın.
- Cep telefonunuza gönderilen 4 haneli numarayı ekrandaki kutucuğa yazın.
- Açılan sayfadan İstek, Görüş – Öneri, İhbar, Şikayet ya da Bilgi Edinme Hakkı seçeneklerinden İhbar’ı seçin. Eğer doğrudan zarar gören ya da mağdur olan tarafsanız İhbar yerine Şikayet seçeneğini tıklamanız gerekir.
- Eğitim durumunuzu seçin.
- E-posta adresinizi iki kere yazın ve “İleri” butonuna tıklayın.
- Son olarak şikayet metninizi yazın ve işleminizi tamamlayın.
İhbarınızın değerlendirilebilmesi için ihbar ettiğiniz kişi ya da kurumlar hakkında yeterli bilgi vermeniz gerekir. İsim, soy isim, adres ve kurum bilgilerini eksik verdiğiniz takdirde işleminiz değerlendirmeye alınmayacaktır.Yapmış olduğunuz ihbar başvurusuna ait detaylar hem cep telefonunuza hem de e-mail adresinize gönderilecektir. İhbar neticelendiğinde yine aynı kanallar yardımıyla size ulaşılacak ve bilgi verilecektir.
Sigortasız İşçi Çalıştırma Nasıl Kanıtlarım?
Kaçak işçi çalıştıran bir işyerini ihbar etmek için bunu kanıtlayabilmeniz gerekir. Aksi halde yaptığınız işlem iftiraya girer ve siz suçlu duruma düşebilirsiniz. Durumun kanıtlayabilmek için;
- Şahit göstermeniz gerekir.
- Sigortasız olarak çalıştırılan birine verilen maaş bordrosuna ya da dekontuna ihtiyacınız vardır. (Sigortasız çalıştırılan kişi sizseniz, ihbar edebilmek için maaş alırken dekont istemeyi unutmayın.)
- Kamera kayıtları olmalıdır.
Saydığımız kanıtlar sayesinde işyerinin kaçak işçi çalıştırdığını ispatlayabilirsiniz.
Sigortasız İşçi Çalıştırma Şikayet Süresi Ne Kadar?
Talebin geçerli olması için şikayet edilen kurumun faaliyette olması ve belgelerle kaçak olarak çalıştırıldığı kesinleşen kişilerin hala o işyerinde bulunmaları gerekir. İhbar ettiğiniz işyeri bunu fark ettiği anda kaçak işçileri çıkarırsa ve elinizde kamera kaydı, şahit ya da resmi bir belge yoksa yapabileceğiniz hiçbir şey yoktur.
İşten ayrıldıktan sonra yapacağınız ihbarların değerlendirmeye alınması için iş mahkemesine başvurmanız gerekir. Ancak bu süreç genellikle olumsuz sonuçlanmaktadır. Çünkü bunun kanıtlanması oldukça zordur. Genellikle işverenlerin çoğu kaçak işçi çalıştırdığını reddeder. Mahkemeye başvuru yapanların elinde eğer güçlü delilleri yoksa başvurunun olumlu sonuçlanma ihtimali çok düşüktür.
Şikayet için zamanaşımı süresi 2 yıl olarak belirlenmiştir. Bunun anlamı geriye dönük olarak, deliler ve şahitler olmak kaydıyla şikayet edilebileceğidir.
Sigortasız İşçi Çalıştıran İşyerini İhbar Edene Ödül Verilir Mi?
Sigortasız işçi çalıştırmak temel insan haklarına aykırı bir durumdur. Ayrıca ülke ekonomisine ciddi bir zarar vermektedir. Sigortasız işçi çalıştırmak yasak olduğu için bunun tespit edilmesine yardımcı olan kişilere belli tutarlarda ödül verilir. Kaçak işçi çalıştıran işyeri ihbar edildiğinde verilecek ödül, işverene kesilen ceza tutarı ile aynıdır.
Sigortasız İşçi Çalıştırma Cezası Ne Kadar?
Verilen cezalar dönemin asgari ücretine bakılarak hesaplanır. Bunun yanı sıra bilanço esasına göre defter tutmakla yükümlü olan ya da defter tutmakla yükümlü olmayan işverenlerin ödemeleri farklıdır. Mahkeme kararıyla, kendi beyanıyla ya da sigorta müfettişlerinin teftişi sonucu kaçak işçi çalıştırdığı tespit edilen işverenlere verilen cezaların tutarı değişebilir.
SGK müfettişlerinin tespit ettiği durumlarda aşağıdaki cezalar uygulanır;
- Bilanço esasına göre defter tutması gereken işverenler için 38 asgari ücret cezası verilir. Ceza miktarı her bir personel için 111,834 TL
- Diğer defterleri tutması gereken işverenler için 32 asgari ücret cezası verilir. Ceza miktarı her bir personel için 94,176 TL’dir.
- Defter tutması gerekmeyen işverenler için 29 asgari ücret cezası verilir. Ceza tutarı her bir personel için 85,347 TL’dir.
Mahkeme kararıyla tespit edilen durumlarda aşağıdaki cezalar uygulanır;
Mahkeme kararıyla tespit edilen kaçak işçi çalıştırma durumlarında bilanço esasına göre defter tutma yükümlülüğüne bakılmaz ve 26 asgari ücret cezası kesilir. Cezanın miktarı her bir personel için 1 yıllık 76,518 TL’dir.
Kendi beyanıyla sigortasız işçi çalıştırdığını söyleyen işverenlere aşağıdaki cezalar uygulanır;
Bilanço esasına göre defter tutmasına bakılmaksızın her bir personel için 1 yıllık süreyle 5,543 TL ceza kesilir.
Sonuç olarak kaçak işçi çalıştıran işyeri sahiplerini Alo 170’e, Cimer’e ya da dilekçe yazarak SGK’ya ihbar edebilirsiniz. Alo 170 ihbar hattı 7 gün 24 saat kesintisiz hizmet vermektedir. Bu hattı dilediğiniz saatte arayıp şikayetinizi yetkililere bildirebilirsiniz.