Türk Sinemasının En İyi Yönetmenleri ve En İyi Filmleri

Türk sineması son dönemde bilhassa yönetmen bazında oldukça etkileyici ödüller kazanmaya başladı. 2000 ve sonrasında film üretiminde çok ciddi bir artış söz konusu. Gençlerin sinemaya üretim düzeyinde olan ilgisi de gittikçe yeni bir ivme kazanıyor. Dünyanın en zor mesleklerinden biri olarak görülen yönetmenliğin okulu yoktur. Zaten alaylı yönetmenlerin becerisi ve yetenekleri de bunu kanıtlar düzeyde diyebiliriz.

O çok etkilendiğimiz sinema filmlerine dokunuşlarıyla hayat veren son dönem Türk yönetmenlerine gelin hep birlikte göz atalım.

Türk Sinemasının En İyi Yönetmenleri Kimlerdir?

- Nuri Bilge Ceylan

- Zeki Demirkubuz

- Derviş Zaim

- Reha Erdem

- Onur Ünlü

- Fatih Akın

- Emin Alper

- Çağan Irmak

- Yeşim Ustaoğlu

- Pelin Esmer

- Semih Kaplanoğlu

- Ümit Ünal

- Yavuz Turgul

- Yüksel Aksu

NURİ BİLGE CEYLAN

Nuri Bilge Ceylan Türk Sineması’nın şu anda tartışmasız en önemli isimlerinden biri durumunda. En başta Cannes olmak üzere pek çok uluslararası ödülün sahibi olan Nuri Bilge Ceylan, çektiği her filmiyle gündem oluyor. Nuri Bilge Ceylan sinemaya bir arkadaşının kısa filminde oynayarak dahil oldu. Bu kısa film, ona önemli bir set deneyimi kazandırdı.

Genel anlamda fotoğrafa karşı özel bir eğilimi olan NBC, o dönemlerde ilk kısa filmi olan Koza’yı çekti. Filmde kendi anne babasını oynatmayı tercih eden Ceylan, ilk kısa filmiyle Cannes’da yarıştı ve kısa film alanında en büyük ödülün sahibi oldu.

Nuri Bilge Ceylan'ın Yönetmenliğini Yaptığı Filmler Hangileridir?

Bu filmi peş peşe çektiği uzun metraj filmler izledi.

İklimler, Uzak, Mayıs Sıkıntısı, Kasaba, Üç Maymun, Kış Uykusu, Bir Zamanlar Anadolu’da ve Ahlat Ağacı gibi enfes filmlere imza atmayı başardı.

Filmlerinde hiç akla gelmeyen oyuncuları oynatabilen Nuri Bilge Ceylan, genelde mütevazi bir set grubuyla çalışıyor.

Nuri Bilge Ceylan’ın filmlerinin kamera arkasında çalışan kişi sayısı ortalama bir filmin genellikle altında oluyor. Buna rağmen kamera arkası görüntüleri, sinema öğrencileri için birer ders niteliğinde. Çektiği son üç filmine baktığımızda NBC’nin film tasarlama anlayışında radikal değişiklikler olduğunu görebiliyorsunuz.

Özellikle Rus edebiyatına ait klasik romanlarının izlerini bu filmlerde rahatlıkla görebiliyoruz. Görece temposuz, uzun ve diyalog içeren dingin sahnelerden oluşan filmleri neredeyse 3 saate yakın sürebiliyor. Her bir filmi içerdiği yoğunluk itibariyle entelektüel izleyiciye müthiş bir analiz olanağı sunuyor. Son filmi Ahlat Ağacı Cannes Film Festivali’nde dakikalar boyunca ayakta alkışlandı.

Nuri Bilge Ceylan filmlerinin senaryosunu genelde eşi Ebru Ceylan ve Ercan Kesal ile birlikte yazıyor. Yapımcı olarak ise filmlerimde çoğu zaman Zeynep Özbatur imzasını görüyoruz. Kısacası Nuri Bilge Ceylan gibi yetkin bir sinemacıya sahip olduğumuz için çok şanslı olduğumuzu söylemeliyiz. Ustanın çekeceği yeni film, şimdiden merakla bekleniyor.

ZEKİ DEMİRKUBUZ

Özellikle sanat filmi denildiği zaman Nuri Bilge Ceylan ile beraber akla gelen ilk isimlerden bir tanesi de Zeki Demirkubuz’dur. Zaten ruh olarak filmleri NBC ile birbirini andırmıyor değildir. Varoluşsal sancılar çeken yalnız karakterler, klasik olmayan bit anlatımla seyirciyle buluşur.

Zeki Demirkubuz’un filmlerinde hem bariz bir melankoli hem de gizli bir mizah vardır.

1964 doğumlu usta yönetmen aslen Isparta doğumlu. 12 Eylül döneminde siyasi nedenlerden ötürü belli bir süre cezaevinde yattı. Çeşitli setlerde çalıştıktan sonra kendi sektörde çalışan bazı insanlara bir türlü ısınamadı. Bir röportajında da ifade ettiği üzere, “Bu adamlar film çekebiliyorsa, ben de çekebilirim” dedi ve yönetmen koltuğuna oturmaya başladı.

Zeki Demirkubuz'un Yönetmenliğini Yaptığı Filmler Hangileridir?

Aynı zamanda İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi mezunu olan Zeki Demirkubuz, sinemaya C Blok filmiyle adım attı. Bu filmi; Masumiyet, Üçüncü Sayfa, Yazgı, İtiraf, Bekleme Odası, Kader, Kıskanmak, Yeraltı, Kor, Bulantı gibi filmler takip etti.

Kimi filmlerinde bizzat oyuncu olarak karşımıza çıktı. Örneğin Bekleme Odası’nda filmin baş karakteri olan Ahmet’i bizzat kendisi canlandırdı. Genel anlamda Dostoyevski’den çok etkilendiğini pek çok filminde görebilmek mümkün. Bazı eleştirmenlere göre son dönemlerde kendini pek aşamadı ve hala Masumiyet düzeyinde bir film çekemedi. Buna rağmen filmlerinin neredeyse tamamı çeşitli festivallerden ödülle dönmeyi başardı. Bir dönem Yeşilçam’da Zeki Ökten’in asistanlığını da yapan Zeki Demirkubuz, Türk Sineması’nın kesinlikle en nevi şahsına münhasır yönetmenlerinden birisi olarak kabul görüyor.

DERVİŞ ZAİM

Derviş Zaim’in herhangi bir röportajına denk gelirseniz onun ne denli müthiş bir entelektüel olduğunu kolayca kavrayabilirsiniz. Aynı zamanda çok da iyi bir anlatıcı olan Derviş Zaim, bu özel becerisini sinema filmlerine bariz bir şekilde yansıtmayı başarıyor.

1964 Kıbrıs doğumlu olan usta yönetmen, Londra’da kültürel çalışmalar alanında yüksek lisans yaptı. Aynı senelerde yine İngiltere’de Hollywood Film Enstitüsü tarafından verilen bağımsız film yapımcılığı eğitimini başarıyla tamamladı. Şu anda aynı zamanda bir özel üniversitede sinema dersleri de veren Derviş Zaim, 90’lı yılların başından bu yana sinema sektörünün içinde yer alıyor. Özellikle ilk uzun metrajı olan “Tabutta Röveşata” o dönem büyük bir yankı uyandırmıştı.

Derviş Zaim'in Yönetmenliğini Yaptığı Filmler Hangileridir?

Pek çok festivalden de ödülle dönem bu filmden sonra Filler ve Çimen, Çamur, Nokta, Cenneti Beklerken, Gölgeler ve Suretler, Devir gibi uzun metraj filmler çekti. Usta yönetmenin “Ares Harikalar Diyarı’nda” isimli bir de romanı bulunuyor. Yeni bir sinema dili oluşturma konusundaki çabaları ve entelektüel arayışı ile Derviş Zaim, sinemamızda her daim özel bir parantezi hak ediyor.

REHA ERDEM

Son dönem Türk Sineması’nın parlayan yıldızlarından bir tanesi de hiç kuşku yok ki Reha Erdem. Reha Erdem, Fransa’da Sinema ve Plastik Sanatlar üzerine eğitim aldı. Aynı okulda yüksek lisans yaptıktan sonra İstanbul’a dönen Reha Erdem, ilk filmini (A Ay) 1989 senesinde çekti. Bu dönemde pek çok kısa filme de imza attı.

Reha Erdem'in Yönetmenliğini Yaptığı Filmler Hangileridir?

Asıl çıkışını “Kaç Para Kaç” ile yaptı diyebiliriz. Daha sonra peş peşe Korkuyorum Anne, Beş Vakit, Hayat Var, Kosmos, Jin gibi filmlere imza attı. Reha Erdem aynı zamanda çektiği filmlerin senaryosunu da üstlenen bir yönetmen. Bu yüzden de kendisi “Auteur yönetmen” sıfatıyla anılıyor. Ülkemizde bunu becerebilen ender yönetmenlerden bir olduğunu söyleyebiliriz. Kosmos filmiyle Antalya Film Festivali’nde En İyi Yönetmen ödülünün sahibi olmayı başarmıştır.

ONUR ÜNLÜ

Onur Ünlü’yü uzun seneler boyunca genelde edebiyat dergilerinde, ”Ah Muhsin Ünlü” mahlasıyla yazdığı şiirlerle tanıdık. Dizelerdeki yeteneğinin sinemaya da yansıtan Onur Ünlü, kara mizahın perdedeki üstatlarından. Son filmi “Manyak” ile gündem olan yönetmenin oldukça üretken olduğunu rahatlıkla ifade edebiliriz.

Onu Ünlü'nün Yönetmenliğini Yaptığı Filmler Hangileridir?

Filmografisine baktığımızda İtirazım Var, Polis, Celal Tan ve Ailesinin Aşırı Acıklı Hikayesi, Sen Aydınlatırsın Geceyi, Cingöz Recai Aşkın Gören Gözlere İhtiyacı Yok, Beş Şehir gibi önemli projeleri görebiliyoruz. Onur Ünlü’nün geniş kitlelerce tanınıp sevilmesinde hiç şüphesiz ki Leyla ile Mecnun dizisinin etkisi yadsınamaz. Onur Ünlü aynı zamanda son dönemde pek çok internet dizisine de senarist ve yönetmen düzeyinde katkı sunmuştur.

FATİH AKIN

Yaşamını Almanya’da sürdürse de filmlerini önemli bir bölümünü Türkçe çeken ve Türkiye’ye ilişkin meselelerden çok da sapmayan Fatih Akın, ağırlıklı olarak göç temasına kafa yoran bir yönetmen. Fatih Akın denildiği zaman esasen akla pek çok film gelebilir; ancak bunların içinde Sibel Kekili’nin rol aldığı Duvara Karşı, gerçekten özel bir övgüyü hak ediyor.

Fatih Akın Hangi Filmlerin Yönetmenliğini Yapmıştır?

Fatih Akın sinemasının sembol filmlerinden olan Duvara Karşı hem yurtdışında hem de ülkemizde çok ciddi ödüller toplamayı başardı. Fatih Akın yakın zaman önce Karadeniz’de, “Cennetteki Çöplük” isimli bir belgesele de imza attı. Yaşamın Kıyısında, Paramparça, Kebap Connection, Kesik, Temmuz’da, İstanbul Hatırası; yönetmenin diğer önemli filmleri arasında sayılabilir. Fatih Akı ayrıca Takva filminin de yapımcılığını üstlendi.

EMİN ALPER

Genç ve pırıl pırıl bir yetenek: Emin Alper. Esasen sinemayla alakalı doğrudan bir üniversite eğitimi almadığı için onu “alaylı” yönetmenler statüsünde değerlendirmek gerekiyor Bir nevi sektörün kalbinden, çekirdeğinden kendi kendine pişmiş, yetişmiş bir genç. Çeşitli kısa film denemelerinden sonra ilk uzun metraj çalışması olan Tepenin Ardı ile seyirciye kendini tanıtmış oldu.

Emin Alper'in Yönetmenliğini Yaptığı Filmler Hangileridir?

İnsan ve Toplum Bilimleri üstüne bir özel üniversitede dersler veren Emin Alpler, Tepenin Ardı ile adını pek çok festivalde duyurmayı başarmıştı. Bu aynı zamanda son derece sağlam bir politik gerilim filmiydi ve güncel siyasete dair ciddi eleştiriler barındırıyordu. Bu başarısına rağmen ülkemizde uygun salon bulmakta zorlanan film, festival dışında seyirciyle buluşamadı. Yönetmen daha sonra Abluka ve Kelebekler filmiyle film üretme yolculuğuna devam etti.

ÇAĞAN IRMAK

Çağan Irmak, kesinlikle Türk seyirci profilini çok iyi tanıyan bir yönetmen. Bu nedenle yaptığı filmlerin neredeyse tamamı üzerimizde hatırı sayılır bir duygu bırakıyor. Issız Adam, ülkemizdeki romantik komedi filmlerine çok başka bir boyut kazandırmıştı. Onun öncesinde çektiği Babam ve Oğlum ile mütevazi bir bütçeyle bile ne kadar başarılı bir film çekilebileceğini hepimize kanıtlamıştı. 7’den 77’ye hepimizi ağlatan Babam ve Oğlum filminde, belki de herkes kendi yaralarından bir izle karşılaştı.

Çağan Irmak'ın Yönetmenliğini Yaptığı Filmler Hangileridir?

İzmirli genç yönetmen bir mübadele öyküsü anlattığı Dedemin İnsanları ile yine aynı sıcaklığı bize hissettirdi. Çağan Irmak, genelde ailece izlenecek filmlerin tipik yönetmeni desek yeri var. Filmlerinde popülist bir taraf var evet; ancak bunu avam bir forma sokmadan aktarıyor. Çağın Irmak’ın ürettiği diğer filmler arasındaysa Unutursam Fısılda, Çocuklar Sana Emanet, Prensesin Uykusu, Ulan, Tamam mıyız, Benim Adım Feridun ve Karanlıktakiler ön plana çıkıyor.

YEŞİM USTAOĞLU

Türkiye’de ne yazık ki genel anlamda erkek yönetmenlerin ağırlıkta olduğunu görüyoruz.Buna rağmen dişiyle, tırnağıyla bazı kalıpları kırmayı başaran ve kendi şansını yaratan kadın yönetmenler de yok değil. Yeşim Ustaoğlu’na bu listede yer vermesek olmaz. 59 yaşında olan ve mimarlık mezunu olan Ustaoğlu 1984 yılından beri sektörün içinde yer alıyor. 4 kısa film çektikten sonra “İz” isimli ilk filmiyle kendini başarılı bir şekilde tanıttı.

Yeşim Ustaoğlu'nun Yönetmenliğini Yaptığı Filmler Hangileridir?

Güneşe Yolculuk, Bulutları Beklerken gibi filmlerden sonra asıl çıkış yaptığı film olan Pandora’nın Kutusu ile seyircinin karşısına çıktı. Son dönemde ise Araf ve Tereddüt isimli filmlerle yolculuğunu sürdürdü. Yetenekli yönetmenin bir sonraki projesi merakla bekleniyor.

PELİN ESMER

Genç ve yetenekli kadın yönetmenlerden biri olarak ön plana çıkan Pelin Esmer hem belgesel hem de uzun metraj filmleriyle seyircinin beğenisini kazanmayı başarıyor. Pelin Esmer Gözetleme Kulesi ile seyirciden büyük takdir topladı. Son filmi “İşe Yarar Bir Şey” ile Tallinn’den önemli bir ödül kazandı. Belgesel düzeyinde 2005 senesinde çektiği “Oyun” ise pek çok seyircinin favorisi durumunda.

Pelin Esmer'in Yönetmenliğini Yaptığı Filmler Hangileridir?

Bu belgeselde bir grup köylünün haftalar boyunca prova alıp, bir tiyatro oyununu sahneleme sürecini tüm detaylarıyla anlatıyor. Ne yapıp edip bu belgeseli bir yerlerden edinin ve izleyin deriz. Belgesel, festivallerden o dönem 4 ödül toplamıştı. Pelin Esmer’in yeni bir projesi, “Yeni Film Fonu” tarafından maddi olarak desteklendi. Filmin önümüzdeki sene seyirci ile buluşması bekleniyor.

SEMİH KAPLANOĞLU

Yumurta-Bal- Süt adını verdiği meşhur üçlemesiyle gönüllerde taht kuran usta yönetmen Semih Kaplanoğlu, muhafazakar kimliğiyle ön plana çıkıyor. Son dönemde politik yönde açıklamalarından dolayı bir nebze eleştiri alan yönetmenin Buğday filminin galasına bilindiği üzere Recep Tayyip Erdoğan da dahil olmuştu.

Semih Kaplanoğlu'nun Yönetmenliğini Yaptığı Filmler Hangileridir?

Dokuz Eylül Üniversitesi Sinema mezunu olan Kaplanoğlu, uzun zaman köşe yazarlığı ve senaristlik yaptı. Şehnaz Tango isimli meşhur Tv dizisine de imzasını atan Kaplanoğlu, ülkemizi filmleriyle uluslararası arenada başarılı bir şekilde temsil eden, özel bir yönetmen.

ÜMİT ÜNAL

Yine Semih Kaplanoğlu gibi Dokuz Eylül Üniversitesi Sinema Tv mezunu olan Ümit Ünal, sinemaya Teyzem filminin senaryosu ile adım attı. O dönem Milliyet gazetesinin düzenlediği bir senaryo yarışmasında da birinci olan Ümit Ünal, Halit Refiğ ile genç yaşta tanışmış olmanın avantajını ciddi anlamda kullandı. İlk filmi olan 9, aynı gerçekliğin farklı karakterler nezdinde nasıl yansıdığını ironik şekilde gösteren bir filmdi.

Ümit Ünal'ın Yönetmenliğini Yaptığı Filmler Hangileridir?

9 filmi o dönem ülkemizin de aynı zamanda Oscar adayı olmuştu. Anlat İstanbul, Ara, Nar, Ses, Kaptan Feza ve Gölgesizler, usta yönetmenin diğer başarılı filmleri arasında yer alıyor.

YAVUZ TURGUL

Esasen bu listemizi daha çok üretimlerine son dönemde tanıklık ettiğimiz, görece daha genç ve aktif yönetmenlerden oluşturma niyetindeydik. Fakat Yavuz Turgul ilerleyen yaşına rağmen hala üretken bir şekilde film çekmeye devam ettiği için bu listeye dahil etmek durumunda kaldık diyebiliriz. Usta yönetmen Türk Sineması için bir kırılma noktası sayılan Eşkıya filmiyle, deyim yerindeyse duraksayan sinemamıza yeniden can vermişti.

Yavuz Turgul'un Yönetmenliğini Yaptığı Filmler Hangileridir?

Yavuz Turgul genel anlamda benzer oyuncu kadrosuyla çalışmayı tercih ediyor ve bu nedenle zaman zaman eleştiri alıyor. Eşkıya, Av Mevsimi, Kabadayı, Yol Ayrımı, son dönemde benzer oyuncu kadrosuyla çektiği filmler arasında. Klasikler arasında ise Çiçek Abbas, Züğürt Ağa, Tosun Paşa, Şekerpare, Davaro ve Sultan gibi filmler yer alıyor.

YÜKSEL AKSU

Yüksel Aksu için Türk Sineması’nın en “fırlama” yönetmeni diyebiliriz. Son derece keskin bir zeka, müthiş bir analiz becerisi ve mizah anlayışı, Yüksel Aksu’da bir araya geliyor. Egeli yönetmen, kendi bölgesinin insanlarını o denli iyi tanıyor ki kendimizi filmlerinde Muğla’nın bir köyünün tam içinde hissedebiliyoruz.

Yüksel Aksu'nun Yönetmenliğini Yaptığı Filmler Hangileridir?

Dondurmam Gaymak, İftarlık Gazoz ve Entelköy; Yüksel Aksu sinemasının temelini oluşturan üç önemli uzun metraj film. Arada bir de Anadolu Yörüklerine dair çektiği bir de belgeseli söz konusu.

SERDAR AKAR

54 yaşında olan Serdar Akar; “Yeni Sinemacılar” isimli oluşumun çok önemli bir saç ayağını oluşturuyor. Mimar Sinan mezunu olan usta yönetmen, gençlik yıllarında Erden Kıral ile beraber çalışma şansına sahip oldu.

Serdar Akar'ın Yönetmenliğini Yaptığı Filmler Hangileridir?

Son derece üretken bir yönetmen olan Serdar Akar’ın çok uzun bir bir filmografisi bulunuyor. Birkaç filmi ve diziyi ön plana çıkarmamız gerekirse Dar Alanda Kısa Paslaşmalar, Kurtlar Vadisi, Behzat Ç: Ankara Yanıyor, Lalelide Bir Azize, Gemide, Maruf gibi projelerden söz edebiliriz.

Listemize elbette daha da uzatmamız mümkün. Örnek vermek gerekirse Özcan Alper,  Hüseyin Karabey, Kazım Öz, Handan İpekçi, Zeynel Doğan, Erol Mintaş bu isimlerden sadece bazıları. Çok şanslıyız ki bu listemize sığmayacak onlarca üretken yönetmene sahibiz. Sinema okullarının çoğalması ve dijital sinemanın, film yapmayı kolay hale getirmesi ile beraber önümüzdeki yıllarda çok daha yeni yetenekler keşfedeceğimiz kesin. Sinema dolu bir sene geçirmenizi dileriz.